عضو هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، گروه مدیریت بازرگانی، تهران، ایران
چکیده
تحقیق‌درعملیات حوزه‌ای از علم میان رشته‌ای است که با رعایت الگوها و جایگاه شخص تصمیم‌گیر برای مسائل وی، پاسخ بهینه ارائه می‌دهد. زیربنای این علم، مدل‌سازی از رویدادهایی است که شحص در مسئولیت‌های تصمیم‌گیری با آنها روبرو است. زیرا تصمیم‌گیری، حساس‌ترین وظیفه شخص است که نشانه موفقیت‌ها و نیز شکست‌های وی می‌باشد. شناخت تفسیری و فعّال مسئله تصمیم و انتخاب راهکارهای حل آن، همواره چالشی پیش‌روی تصمیم‌گیران است. برای دستیابی به انتخاب راهکار مطلوب حل مسئله و دستیابی به نتایج، باید مراحلی طی شوند که "فرایند تصمیم‌گیری" نامیده می‌شود. این فرایند، پویا است و پویایی آن با دو جنبه تفسیری و فعّال در تناسب با چرخه زمان و تحول شرایط، سازوکار خود را به کار می‌گیرد. در پویایی تفسیری، توصیف نحوه واکنش تصمیم‌گیر نسبت به تغییرات و فرایند واکنشی به موضوع تصمیم صورت می‌گیرد؛ امّا پویایی فعّال، پس از اخذ تصمیم‌هایی نمایان می‌شود که شخص/سازمان به منظور اثرگذاری بر پیامدها داخلی و خارجی اتخاذ می‌کند و بیشتر مبتنی بر عمل است. لیکن بدون تصمیم‌گیری، نه اقدام و فعالیتی آغاز می‌شود و نه دستاوردی تحقق می‌یابد. مساله ناشی از وجود دو گانگی بین هدف‌ها و عملکردها، بین انتظارات و واقعیت‌ها، است که توانایی تصمیم‌گیر را به چالش می‌کشاند. مساله را نیز می‌توان بخش تقاضا و تصمیم‌گیر را بخش عرضه در نظر گرفت که اقتضائات تصمیم‌گیری تعامل این دو بخش، را شکل می‌دهد.
)